Dietetyka psów

Dzienne zapotrzebowanie na energię metaboliczną dorosłego psa

Na początek kilka ważnych określeń:

RER (resting energy requirement) – spoczynkowe zapotrzebowanie na energię metaboliczną

DER (daily energy requirement) – dzienne zapotrzebowanie na energię metaboliczną

Metaboliczna masa ciała – masa ciała zmodyfikowana przez uwzględnienie określonej potęgi, zależnej m.in. od gatunku zwierzęcia (w przypadku psów wynosi m.c.^0,75)

Kilokaloria (kcal) –wartość energetyczna – w dietetyce służy do określania energii w danym produkcie, jaką organizm może przyswoić przez trawienie (1 kcal = 1000 kalorii)

Pora obliczyć RER

Spoczynkowe zapotrzebowanie na energię metaboliczne przyda się nam do wyliczenia DER naszego psa. Obecnie najczęściej używa się wzoru (Kleiber 1961r – uproszczenie wzoru RER = 70,5 x m.c.^0,73 będącego wynikiem badań Brody i wsp. 1934r):

 RER = 70 x m.c.^0,75

Można posłużyć się wzorem z wykorzystaniem masy ciała zwierzęcia:

RER = 30 x m.c. + 70

Ponieważ jest trochę liczenia, dla ułatwienia wstawię tabelkę (liczone według wzoru RER = 70 x m.c.^0,75 ):

To nie koniec. Bardziej ambitni mogą się pokusić o wyliczenie RER z wzoru uwzględniającego zarówno rasę, aktywność fizyczną, wiek, status fizjologiczny lub chorobowy (Paragon 1996r):

RER = (156 x m.c.⁷⁵) x k1 x k2 x k3 x k4

gdzie k1 – współczynnik rasy (0,8-1,1); k2 – poziom aktywności fizycznej (0,8-1,2); k3 – status fizjologiczny (0,9—3,5); k4 – stan choroby/stres (0,6-2,0)

Następnie wyliczamy DER

Niestety nie jest to już takie proste. Trzeba wziąć pod uwagę wiek, kondycję, rodzaj i częstotliwość aktywności, a nawet kastrację lub jej brak. Możemy tu posłużyć się pewnym uproszczeniem, jednak trzeba pamiętać, że różnice mogą być znaczne. Naukowcy udowodnili to badając dwie rasy psów o zbliżonej wadze (Kienzle i Rainbird 1991r). Okazało się, że nowofundlandy mają DER niższe od tego wyliczonego ze wzoru o 20%, a dogi nawet o 60% wyższe.

Chcąc trochę uprościć sobie życie, możemy zastosować wzory:

Osobną sprawą jest zapotrzebowanie energetyczne psa pracującego (trenującego). Najczęściej stosuje się następujące wzory:

Możemy też wyliczyć DER psa pracującego biorąc pod uwagę ERR (zapotrzebowanie energetyczne biegu):

DER psa pracującego = DER psa dorosłego o umiarkowanej aktywności + ERR

ERR = 1,77d x m.c.^-0,4 + 1,25 mc^-0,25

gdzie d – dystans w km

Dzienne zapotrzebowanie na energię metaboliczną można wyliczyć również według wzoru

DER = 1500 x BSA

gdzie BSA (body surface area) – powierzchnia ciała mierzona w metrach kwadratowych

Podsumujmy:

Wyliczenie zapotrzebowania energii metabolicznej spoczynkowej i dziennej możemy zrobić na kilka sposobów, te najpopularniejsze znajdują się w tabelach. Niemniej podane DER traktujmy, jako punkt wyjściowy. Uważnie obserwujemy naszego psa. W razie potrzeby należy zwiększyć lub zmniejszyć ilość podawanych kalorii. Zapisujemy i porównujemy osiągi na treningach, by na bieżąco obserwować formę.  Dodatkowo warto systematycznie ważyć psa oraz mierzyć jego obwody, dzięki czemu widzimy ewentualne zmiany w budowie. Pamiętajmy jednak, że mięśnie są dużo cięższe niż tłuszcz, więc sugerowanie się samą wagą może być mylące.

Probiotyki i prebiotyki, czyli zdrowa flora jelit u psa

Właściwa flora bakteryjna jelit ma niebagatelny wpływ na zdrowie i samopoczucie. Nie tylko wspomaga trawienie, ale działa przeciwnowotworowo, pomaga zwalczać alergię, wpływa korzystnie na układ odpornościowy, krążeniowy i spełnia wiele innych ważnych funkcji. Trwają nawet badania, nad jej wypływem na zdrowie psychiczne. Dlatego warto o nią zadbać u naszych czworonożnych przyjaciół.

Probiotyki ( gr. Pro bios – dla życia)

Podawane doustnie, wyselekcjonowane kultury bakterii lub drożdży, których zadaniem jest korzystne oddziaływanie na zdrowie gospodarza (substancja zawierająca żywe mikrobiologiczne dodatki żywieniowe, które zmieniają mikroflorę w określonych segmentach ciała gospodarza)

Warunki, które musi spełniać probiotyk
– pochodzenie od gatunku, u którego stosujemy (w innym wypadku nie zasiedli organizmu gospodarza)
– odporność na niskie pH żołądka
– zdolność przeżycia i aktywności metabolicznej w środowisku jelita grubego
– zdolność adherencji do komórek jelita grubego i do trwałej lub przejściowej kolonizacji jelita grubego
– korzystne działanie na organizm gospodarza
– trwałość i żywotność w czasie przechowywania

Rodzaje probiotyków:

Lactobacillus – rodzaj laseczkowatych bakterii gram-dodatnich. Najliczniejsze wśród grupy bakterii kwasu mlekowego. Większość z nich jest zdolna do zmiany laktozy i innych prostych cukrów w kwas mlekowy. Bardzo powszechne, często wywierają pozytywny wpływ na organizm człowieka i zwierząt. Aktywnie przytwierdzają się do ścian jelita, tworząc mikroflorę konkurującą o składniki pokarmowe z innymi organizmami, także chorobotwórczymi. Zalecane przy biegunkach.
Bifidobacterium Animalis – gatunek pałeczkowatych bakterii gram-dodatnich, które bytują w jelicie grubym większości ssaków, w tym ludzi. Bifidobacterium animalis i bifidobacterium lactis były wcześniej opisywane jako dwa odrębne gatunki, obecnie uważa się je za jeden (bifidobacterium animalis) dzieląc na podgatunki. Obie stare nazwy stosowane są na etykietach produktów żywieniowych pod nazwą probiotyki. W większości przypadków nie jest jasne, który z podgatunków zastosowano w produkcie. Bardzo dobrze wpływają na układ pokarmowy noworodków.
Lactococcus lactis – gram-dodatnie bakterie mlekowe, efektywne mikroorganizmy powodujące fermentację mlekową, w wyniku ,której produkowany jest kwas mlekowy. Ich naturalnym środowiskiem jest układ trawienny człowieka (przełyk). Znajdują się w różnych produktach spożywczych, np. kwasie chlebowym, serach, jogurtach
Saccharomyces bulardii (drożdżak) – nie jest wrażliwy na kwas solny ani procesy trawienne, po podaniu występuje w całym przewodzie pokarmowym, po zaprzestaniu podawania w ciągu 2-5 dni jest nieobecny w kale, posiada odporność antybiotykową (wrażliwy na antybiotyki przeciwgrzybiczne). Hamuje wzrost wielu patogennych drobnoustrojów, przez co zmniejsza nasilenie infekcji, ma wpływ na wiązanie toksyn bakteryjnych z receptorami jelitowymi, ma działanie immunoprotekcyjne

Wpływ probiotyków na zdrowie
– konkurencja z patogenami (wypierają je, zajmując ich środowisko; wytwarzają substancje obniżające pH poza zakres optymalny dla patogenów)
– immunomodulacja (stymulują układ odpornościowy)
– poprawa zaburzeń flory jelitowej (szczególnie przy biegunkach itp.)
– wpływ antykancerogenny (działanie przeciwrakowe, szczególnie przewodu pokarmowego – blokują rozwój bakterii, które produkują enzymy feralne, które mają działanie rakotwórcze)
– poprawa profilu lipidowego (wpływ na układ krążenia, pozwalają obniżyć wysoki poziom cholesterolu)

Właściwości probiotyków:

Schorzenia układu pokarmowego
– eliminacja/obniżenie liczebności niekorzystnych dla zdrowia mikroorganizmów (przez konkurencję z nimi)
– zmniejszenie produkcji toksycznych metabolitów
– właściwości antybakteryjne
– efekt zwiększenia przeciwciał
– stymulacja odpowiedzi immulogicznej lub systemowej
– zmiana warunków panujących w jelitach (pH, ilość krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, bakteriocyty)
– kompetycja o miejsca adhezji do nabłonka jelitowego
– zmiana miejsca wiązania toksyn
– stymulacja produkcji śluzu jelitowego
– kompetycja o substancje odżywcze z innymi drobnoustrojami, głównie patogennymi

Efekt immunomodelujący
– aktywacja makrofagów do prezentacji antygenów dla limfocytów B
– zwiększenie wydzielania immunologlobin A (IgA)
– modulacja profilu cytokin
– indukcja odpowiedzi na antygeny żywności
– wzrost liczby leukocytów, limfocytów, komórek plazmatycznych i naturalnych
– komórek bójczych (NK) w surowicy krwi
– wzrost fagocytarnej aktywności leukocytów

Działanie przeciwalergiczne
– przywrócenie homeostazy układu odpornościowego
– regulacja syntezy cytokin
– zapobieganie przedostawaniu się antygenu do krwi

Aktywność przeciwnowotworowa
– wiązanie mutagenów/kancerogenów
– hamowanie nitroreduktaz bakteryjnych, katalizujących syntezę nitrozoamin
– usuwanie azotanów
– hamowanie/obniżanie, na drodze modyfikacji systemu jelitowego, syntezy lub aktywności tzw. enzymów fekalnych (-glukozydazy, -glukonidazy, azeroduktazy)
– hamowanie wzrostu komórek rakowych
– obniżanie stężenia II rzędów kwasów tłuszczowych

Profilaktyka układu krążenia
– obniżenie poziomu cholesterolu
– efekt antyoksydacyjny

Obniżenie ciśnienia
– przekształcenie peptydaz w przeciwnadciśnieniowe tripeptyzady (inhibitory konwertazy angiotensyny)
– działanie składników ścian komórki jako inhibitorów angiotensyny
Zastosowanie w odpowiednim momencie probiotyków może zapobiec leczeniu farmakologicznemu

Inne
– profilaktyka nadwagi i otyłości (wspomagają przyswajalność pokarmów)
– niewydolność nerek
– choroby trzustki
– wpływ na infekcje moczowo-płciowe – przyczepność do komórek dróg moczowych pochwy (konkurują z bakteriami patogennymi)

Ważne – probiotyki dostępne w aptekach nie do końca spełniają swoją rolę, bo ich przeznaczenie jest dla ludzi, nie dla zwierząt (nie pochodzą od nich), niemniej lepiej zastosować taki, niż wcale – szczególnie przy kuracji lekami wpływającymi na florę jelit

Obecnie niektórzy producenci karm suchych w opisie produktu umieszczają informację, że zawierają probiotyki. Niestety badania nad składem wykazały, że ich nie zawierały, a jedynie produkty ich fermentacji lub zawierają zbyt małe ilości, by zaspokoić zapotrzebowanie psa. Dlatego warto czasem je suplementować, by utrzymać florę bakteryjną jelit w dobrym stanie.

Prebiotyk

Prebiotyki to nietrwonione składniki żywności, które korzystnie działają na gospodarza przez selektywną stymulację wzrostu i/lub aktywności jednego rodzaju lub ograniczonej liczby bakterii bytujących w okrężnicy. Inaczej mówiąc jest to substancja, która jest obecna lub wprowadzana do pożywienia w celu stymulacji prawidłowej flory jelit – w odróżnieniu od probiotyków nie zawiera ona żadnych mikroorganizmów, a jedynie substancje stymulujące rozwój tych organizmów i/lub ich aktywność.

Prebiotyki muszą spełniać następujące kryteria
– prebiotyki są odporne na trawienie w górnych odcinkach przewodu pokarmowego
– fermentacja prowadzona przez mikroflorę jelitową
– korzystny wpływ na zdrowie gospodarza
– selektywna stymulacja wzrostu probiotyków
– stabilność w różnych warunkach przetwarzania żywności

Rodzaje prebiotyków
Oligosacharydy:
– FOS – fruktooligosacharydy (naturalne źródła to warzywa i owoce –np. szparagi, pszenica, banany, ziemniaki, miód
– GOS – galaktooligosacharydy (otrzymywane są z laktozy)
– IMO – izomaltooligosacharydy (otrzymywane są ze skrobi)
– XOS – ksylooilgosacharydy (substancje pozyskiwane z ziarna zbóż i traw)
– SBOS – laktuloza i oligosacharydy sojowe
Polisacharydy:
– inulina (występuje w cykorii, cebuli i czosnku <produkty nie niezalecane dla psów>, bananach, pszenicy, pomidorach)
– skrobia – skrobia ziarnista, niektórych gatunków roślin, szczególnie zbóż – część skrobi nie ulega trawieniu i przechodzi do jelita grubego <tzw. skrobia oporna – otrzymywana także metodą modyfikacji chemicznej lub fizycznej>
– celuloza (warzywa, owoce, ziarna zbóż – niemal czystą celulozę zawiera len, konopie, bawełna – przeciwdziała zaparcią, występowaniu nowotworów przewodu pokarmowego, może normalizować poziom glukozy we krwi, zwiększa aborcję wody i pomaga usuwać toksyny, w leczeniu otyłości)
– hemicelulozy (zawarta w drewnie, słomie, otrębach, nasionach – działanie przeciwzaparciowo, w leczeniu otyłości, obniża ryzyko nowotworów)
– pektyny (występuje w owocach i warzywach, regulują gospodarkę kwasów żółciowych, zmniejszają ryzyko powstawania nowotworów, obniżają poziom cholesterolu we krwi)

Ważne – prebiotyk może być błonnikiem, ale nie każdy błonnik będzie prebiotykiem

Niektórzy właściciele psów, w celu dostarczenia prebiotyków, podają swoim zwierzętom kiszoną kapustę, która jest wskazana dla zdrowej flory bakteryjnej jelit człowieka. Niestety nie ma rzetelnych badań co do jej wpływu na organizm czworonogów, choć wspomniani opiekunowie bardzo ją chwalą.

W zasadzie każdy dorosły człowiek wie, co oznacza słowo „mięsień”, jednak chcąc spędzać aktywnie czas ze swoim pupilem lub uprawiać wybraną dyscyplinę sportową, warto zagłębić się trochę bardziej w tą tematykę. Mięśnie spełniają w organizmie pięć podstawowych funkcji umożliwiających:

1. motorykę ciała, kończyn i narządów wewnętrznych
2. przepływ płynów ciała
3. regulację ilości płynów w organizmie
4. prawidłową postawę ciała
5. wytwarzanie ciepła w organizmie(termo geneza)

My skupimy się na tym, co jest najistotniejsze dla sportowców, czyli na budowie psów i cechach motorycznych, które dzielimy na siłę, wytrzymałość, szybkość i moc. Cechy te są indywidualne dla każdego zwierzęcia, a powstają dzięki pracy mięśni, czyli skurczowi.

Rodzaje mięśni u psów

Budowa i kształt mięśnia zależy od roli pełnionej w organizmie. Mięśnie szkieletowe są złożone z indywidualnych wiązek włókien mięśniowych zwanych miocytami, zawierających wiele miofibryli. Mówiąc bardziej obrazowo, nici zbudowanych z dwóch rodzajów białek – miozyny i aktyny. To one, w wyniku wzajemnej pracy wpływają na kurczenie się mięśnia. By było ciekawiej, w mięśniu znajdują się dwa rodzaje włókien: wolnokurczliwe oraz szybkokurczliwe (te zaś dzielimy na typ IIa i IIb). Choć w obrębie danych ras, możemy zaobserwować pewne wspólne cechy, jednak każdy pies rodzi się z unikalnym rozmieszczeniem włókien mięśniowych. Ilość procentowa włókien jest w naszym ciele uwarunkowana genetycznie. Nie jesteśmy w stanie tego zmienić. Fakt ten ma znaczący wpływ na predyspozycje do uprawiania danej dyscypliny sportowej, bo każdy rodzaj włókien mięśniowych charakteryzuje się inna specyfiką.

Ogólnie rzecz ujmując, włókna wolnokurczliwe dobrze znoszą długotrwałe wysiłki (długotrwały bieg), dzięki efektywnemu wykorzystaniu tlenu do produkcji energii (ATP) służącej zasilaniu mięśni w ruchu. Jednak, przez wolne kurczenie, nie są predysponowane do nagłych wydatków energetycznych (sprintu, skoku, weight pullingu). Odwrotnie działają włókna szybkokurczliwe. Wykorzystują mechanizmy anaerobowe (beztlenowe) do produkcji ATP, , umożliwiając tym samym bardzo dynamiczny ruch (skurcz jest 2-3 szybszy niż w przypadku włókien wolnokurczliwych), jednak szybciej się męczą. Chcąc dokładniej zrozumieć funkcję włókien i ich wpływ na osiągnięcia psa, przeanalizujmy je sobie dokładniej:

Typy włókien mięśniowych

Typ I (wolnokurczliwe)

– mają czerwony kolor ze względu na dużą zawartość mioglobiny
– są odporne na zmęczenie
– zawierają dużą ilość mitochondriów
– wolno się spinają (kurczą)
– wytwarzają niewielką ilość energii podczas skurczu
– używane przy długotrwałych tlenowych wysiłkach ( np. bieganie długodystansowe)

Typ IIa (szybkokurczliwe IIa)

– mają kolor czerwony ze względu na dużą zawartość mioglobiny
– są odporne na zmęczenie (jednak w mniejszym stopniu niż włókna wolnokurczliwe)
– zawierają dużą ilość mitochondriów
-spinają się relatywnie szybko
– wytwarzają średnią ilość energii podczas skurczu
– wykorzystywane są podczas długotrwałych ćwiczeń beztlenowych (aktywności trwającej poniżej 30 minut – np. bieganie średnich dystansów)

Typ IIb (szybkokurczliwe IIb)

– mają kolor biały ze względu na niską zawartość mioglobiny
– szybko się męczą
– zawierają niewielką ilość mitochondriów
– bardzo szybko się spinają
– wytwarzają dużą ilość energii podczas skurczu
– wykorzystywane są podczas krótkotrwałych wysiłków anaerobowych (np. sprint)

Geny a mięśnie

Chcąc zrozumieć, jak duże mogą być różnice w budowie mięśnia, wystarczy porównać procentowy stosunek rodzajów włókien u chartów i mieszańców. Mięśnie kończyn tych pierwszych składają się w 80-100% z włókien szybkokurczliwych (+ niewielki dodatek wolnokurczliwych), a u kundelków zbudowane są z 20-100% włókien wolnokurczliwych. Warto również wspomnieć, że inny jest także stosunek mięśni do masy ciała. U chartów jest to około 57%, a u mieszańców ok. 43%.
Niestety nie jesteśmy w stanie zmieniać proporcji włókien w organizmie, bo jest to uwarunkowane predyspozycjami genetycznymi. Oczywiście przez odpowiedni trening możemy wpływać na osiągi naszego psa lub rozbudować jego muskulaturę, ale o tym w kolejnym artykule (artykuł w przygotowaniu)

Suplementy hmb

Kwas beta-hydroksy-beta-metylomasłowy, czyli HMB jest to krótkołańcuchowy hydroksykwas, który powstaje w wyniku katabolizmu aminokwasów, głównie leucyny. Jeśli wierzyć opisom, które znajdziemy na opakowaniach tego suplementu, HMB ma bardzo korzystny wpływ na organizm psich sportowców – wspomagać prawidłowe funkcjonowanie mięśni, korzystnie wpływać na ich siłę, pobudzać wzrost beztłuszczowej masy ciała oraz obniżać zawartość tkanki tłuszczowej. Co szczególnie istotne, zmniejszać powysiłkowe uszkodzenie mięśni szkieletowych i przyspieszać regenerację organizmu.

Podawanie HMB zaleca się także psom starszym oraz w trakcie rekonwalescencji. Szczególnie przy osłabieniu mięśni, miopatii, schorzeniach związanych z uszkodzeniem mięśni szkieletowych, niechęci do ruchu towarzyszącemu zwyrodnieniu stawów oraz po długotrwałym unieruchomieniu kończyn.

Badania naukowe

Działanie HMB na organizm zostało przebadane głównie u ludzi. We wszystkich liczących się instytutach zajmujących się badaniem suplementów dla sportowców, HMB otrzymało symbol B, co oznacza „wyniki rzetelnych badań naukowych, opublikowanych w recenzowanych czasopismach są niejednoznaczne, jednak istnieją wartościowe prace sugerujące korzystny wpływ na zdolność do wysiłku fizycznego.” Z kolei przeprowadzona meta analiza pod kątem przyrostu masy mięśniowej wykazała, że korzyści są nieznaczne, widoczne przede wszystkim u osób rozpoczynających trening. U doświadczonych zawodników często poniżej istotności statystycznej (Rowlands i Thomson, 2009). Zadawalające efekty uzyskano, gdy badano skuteczność zwiększenia wydolności u osób poddanych intensywnemu treningowi (Nissen i wsp., 1996; Panton i wsp., 2000).

No dobrze, a jak wygląda to u psów? Niestety przeprowadzono niewiele badań nad wpływem HMB na organizm tych zwierząt. Udało mi się jedynie dotrzeć do wyników psów zaprzęgowych biorących udział w biegu na dystansie 1100 km (Annial MTI Raport, 2001). Zwierzęta przyjmujące HMB były szybsze, silniejsze i mniej zmęczone niż inne z grupy kontrolnej. Przebadano także krew u całej grupy kontrolnej w ciągu godziny od zakończenia każdego z etapów. Badania wykazały istotne zmiany w aktywności kinazy keratynowej (CK) u psów przyjmujących suplement (spadek o 25% po 250 km; 34% po 500 km; 39% po 1100 km). Ponadto zwierzęta otrzymujące HMB wykazały lepsze wykorzystanie białka i aminokwasów przez tkanki oraz ich wolniejszy rozpad. Znacznie wyższy poziom glukozy w grupie psów, którym podawano preparat, mógł wskazywać na oszczędzanie substratów energetycznych w czasie wysiłku. Dodatkowo stężenie osoczowego cholesterolu pozostało niezmienne w czasie zawodów u psów suplementowanych HMB, a obniżyło u pozostałych. Jego spadek był znaczny po pokonaniu 500 km.

Badania te potwierdzają teorię zakładającą, że HMB zwiększa dostępność cholesterolu dla tkanek wszędzie tam, gdzie jego zapotrzebowanie wzrasta. Tym samym poprawia funkcjonowanie i strukturę komórek mięśniowych i chroni je przed uszkodzeniem (Nissen i Abumrad, 1997). Tą teorię potwierdza także niższa zawartość CK, uznanego wskaźnika stopnia uszkodzenia komórek w surowicy krwi psów otrzymujących HMB.

Wyniki te jednoznacznie wskazują, że HMB może odgrywać pozytywną rolę w poprawieniu kondycji psów zaprzęgowych biegnących na długim dystansie. Podobne efekty dawała suplementacja u psów wyścigowych, biegających na dystansie 500 metrów. Zwierzęta były szybsze i mniej zmęczone po biegu. Identyczne rezultaty osiągnięto u koni wyścigowych, którym regularnie podawano HMB (Miller i wsp.1997).

Nie tylko mięśnie

Podawanie HMB wpływa także korzystnie na układ kostny zwierząt. Badania przeprowadzone na sukach ciężarnych wykazały wzrost masy urodzeniowej młodych oraz wyraźne przyrosty masy ciała (Tatara, Śliwa i Krupski, 2007). Podawanie suplementu u zwierząt rosnących wspomaga wzrost masy kości, poprawia ich sprężystość i wytrzymałość. Dodatkowo powoduje wzrost koncentracji we krwi aminokwasów m.in. leucyny, izoleucyny, proliny, waliny, alaniny i kwasu glutaminowego. Wyniki doświadczeń wskazują na zwiększoną syntezę aminokwasów, pełniących ważną rolę w prawidłowym rozwoju kośćca, co potwierdza pozytywne oddziaływanie HMB na rozwijającą się tkankę kostną (Tatara, 2009). Badania przeprowadzone u ludzi i zwierzętach wskazały także na stymulację przez kwas beta-hydroksy-beta-metylomasłowy syntezy kolagenu w tkankach łącznych (Tatara i Studziński, 2010).

Suplementacja HMB w okresie wzrostu i rozwoju psa w celu podniesienia gęstości mineralnej, wytrzymałości kości oraz zwiększenia masy mięśniowej może zmniejszyć ryzyko wystąpienia schorzeń metabolicznych kości, np. osteoporozy (Palisin i Stacy, 2005).

Kiedy stosować HMB

Podawanie suplementów powinno być uzasadnione, dlatego zaleca się stosować HMB w określonych przypadkach:

– u psów aktywnych fizycznie w celu poprawienia kondycji oraz zwiększenia siły mięśni

– w okresie wzrostu i rozwoju zwierzęcia w celu podniesienia gęstości mineralnej oraz wytrzymałości kości

– u psów starszych w celu przeciwdziałania zanikowi mięśni i poprawy odporności

– w okresie rekonwalescencji pooperacyjnej

– u psów cierpiących na choroby mięśni z upośledzeniem zdolności poruszania się

– u zwierząt ze skłonnościami do dyskopatii (wzmocnienie „gorsetu mięśniowego” stabilizującego kręgosłup)

Dawkowanie

Zwykle zaleca się przyjmowanie około 1g na 10 kg masy ciała psa. Warto zaznaczyć, że przeprowadzone badania wykazują, iż HMB nie wywołuje efektów ubocznych, nawet, gdy znacznie przekroczy się zalecaną dawkę. Nadmiar tego suplementu jest każdorazowo wydalany z moczem (Fuller i wsp. 2014;Tatara i Studziński, 2010).

Obserwacje własne

Osobiście HMB stosowałem u swoich psów, gdy intensywnie przygotowywaliśmy je do sportów siłowo-sprawnościowych dla terierów typu bull. Odniosłem wrażenie, że dzięki temu szybciej się regenerowały. Ciężko mi stwierdzić, czy uzyskały wtedy przyrost masy mięśniowej, bo jedynymi pomiarami, jakie w tym czasie robiłem, była kontrola wagi. Na tego typu zawodach pożądana jest jak najniższa waga psa, przy zachowaniu jak największej siły, sprawności, wytrzymałości i szybkości.

Obecnie również regularnie podaje HMB swoim już (niestety) nie najmłodszym czworonogom, by opóźnić proces starzenia. Podawanie go, zalecam także naszym klientom, ćwiczących u nas z psimi seniorami i zwierzętami po przebytych urazach. Nie mogę jednak jednoznacznie stwierdzić, czy poprawa, którą u nich obserwuję, jest wynikiem suplementacji, czy odpowiedniego, regularnego treningu i ewentualnej zmiany diety.