Bielawa

Bielawa nazywana jest Bramą do Gór Sowich oraz Modelowym Miastem Ekologicznym. Warto lepiej poznać to miasto – jego nazwę, atrakcje i historię.

Historia Bielawy

Bielawa to miasto i gmina w województwie dolnośląskim. Zachwyca położeniem u podnóża Gór Sowich, wzdłuż potoku Bielawica. Historycznie Bielawa znajduje się na terenach Dolnego Śląska. Poniżej prezentujemy historię miasta w pigułce – przedstawiamy najważniejsze fakty.

Nazwa miasta

Pierwszą informację o miejscowości znajdziemy w dokumencie z 1288 roku. Później nazwę można też było odnaleźć w innych wzmiankach, ale w różnych formach – między innymi Bela inferior, Bela superior, in Bielau, von Bela, de Bela, Langebil, in Langbil, Bielau, Langenbielau, Bieława i Bielawa.

Nazwa ta pochodzi od nazwy rzeki – Biela lub Biała (obecnie Bielawica) – płynącej z Gór Sowich. W XIV wieku nazwa osady została zniemczona i brzmiała Bielau. Ponadto miejscowość dzieliła się na Białą Dolną i Białą Górną (inaczej Białą Długą). Z formy zniemczonej Bielau utworzono formę Bielawa. W 1945 roku polskie władze oficjalnie ją przyjęły, a rok później Bielawę zatwierdzono administracyjnie.

Historia Bielawy w pigułce

XIII w. – powstała wieś dla kolonistów z Frankonii, Szwabii i Turyngii;

1288 rok – pierwsza udokumentowana wzmianka o Bielawie;

1428 rok – pojawienie się husytów w Bielawie;

1530 rok – przejęcie kościoła katolickiego przez protestantów;

1598 rok – realizacja budowy zamku;

1654 rok – kościół wraca do katolików;

1713–1714 – czas zarazy;

1720 rok – budowa Labiryntu, pierwszego murowanego domu w Bielawie;

1741 rok – do Bielawy wkraczają wojska pruskie, przyznanie ewangelikom swobód wyznaniowych;

1742 rok – Dolny Śląsk, ziemia kłodzką i duża część Górnego Śląska należy do Prus;

1762 rok – bitwa pod Fischerbergiem (Pilawą);

1804 rok – głód i wielka powódź;

1805 rok – otwarcie przedsiębiorstwa tkackiego – z czasem zyskało ono rangę największej fabryki włókienniczej na Śląsku;

1806-1808 – okupacja francuska;   

1842-1843 – budowa szosy;

1844 rok – powstanie tkaczy;

1847 rok – zaczynają się odbywać co tydzień targi;

1871 rok – Bielawa w składzie Niemiec;

1874 rok – pierwsze próby ubiegania się o prawa miejskie dla Bielawy;

1877 rok – powstanie pierwszej gazety;

1891 rok – uruchomienie linii kolejowej Dzierżoniów-Bielawa;

1900 rok – otwarcie kolei sowiogórskiej i Zawodowej Szkoły Włókienniczej;

1924 rok – nadanie Bielawie praw miejskich

1925 rok – otwarcie wieży widokowej na Górze Parkowej

1931 rok – wydanie „Kroniki Bielawy”

1933 rok – plan i wytyczenie rynku;

1945 rok – do Bielawy wkraczają wojska radzieckie; nacjonalizacja, ponownie ruszają zakłady włókiennicze, ale pod nazwą Państwowa Fabryka Wyrobów Bawełnianych Nr 1 w Bielawie (Bielawskie Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. II Armii Wojska Polskiego – nazwa obowiązująca od 1950 roku); akcja przesiedlenia mieszkańców do Niemiec Zachodnich;

1975 rok – Bielawę włączono do nowego województwa wałbrzyskiego;

1995 rok – podpisanie umowy partnerskiej z miastem Lingen (Niemcy);

1996 rok – podpisanie umowy o Współpracy i Przyjaźni z miastem Hronov (Czechy);

1999 rok – Bielawę włączono do województwa dolnośląskiego;

2000 rok – ostatnie połączenie kolejowe Bielawy zawieszone;

2006 rok – otwarcie obwodnicy;

2019 rok – uruchomienie linii kolejowej do Dzierżoniowa.

fot. Mirek604 (Mirosław Benedyk) at pl.wikipedia, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons